ပေရင္ဆက္စပ္ သၻင္သ႘ကၜ႘ေကာန္ဂကူ (National Convention) ေကုာံ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ
(သကုတ္ပထမ)
စႏူ ၁၉၈၈ ပေရင္ကလိုက္ကမႝု ညးဍဳင္ကြာန္ ကတႝုဒွ္တဲု အလႝုအသ႘ပှာန္သ႘ေကတ္ေထာံအဝႝုတဲု ကႝုလဝ္ဂတိပါင္ ကုညးဍဳင္ကြာန္တအ္ သြက္ရဂြံေကၜာန္ဗဒွ္ကႝု ေပါဲ႐ုဲမာဲ ဒုင္သၨိဳင္ကႝု ေသှာဝ္ေသှာတ္ ဒ႘မႝုကေရၿဇ႘ေဗာ္ဇ႘တဲု ပအပ္ျပာပ္ကႝု အဝႝုပေရင္ဍဳင္ အဝႝုပေရင္အုပ္ဓုပ္ကႝု ညးဍဳင္ကြာန္ တအ္ေရာင္ သာ္ဝြံဒုင္ကၜဳင္ဂတိပါင္တဲု သ႘ေကတ္လဝ္အဝႝုရ။ ပႜဲကႝုသှာံ ၁၉၉၀ ဂိတု ေမ (၂၇) ဂွ္ ေကၜာန္ဗဒွ္ပတိုန္ ေပါဲ႐ုဲမာဲရ။ အတိုင္အလႝုအသ႘ပှာန္တအ္ စဿ႘ညာတ္လဝ္ ေဗာ္ထံက္ဂလာန္ကု အလႝုအသ႘ပှာန္ဂွ္ ဟြံဂြံဇှးတဲု ေဗာ္ဒ႘မႝုအေရၿဇ႘ (NLD) ေဟင္ဇှးအာမာဲ (၈၀) တဿအ္ကၜံျပင္ျပင္ရ။
အလႝုအသ႘ပှာန္တအ္ဂွ္ ဗြဲမယုတ္မာပပ္ပ႘ေဟင္ သၸေထာံမဇွ်ဟ္ကု ဂတိပါင္ ဇကုမကႝုလဝ္ဂွ္ရ။ သြက္ရဂြံ ခ်ဴဓဇက္ သၨိဳင္ေသှာဝ္ဥပေဒ အုပ္ဓုပ္ဍဳင္ ႏူကႝုညးစှးညးဍဳင္ကြာန္တအ္ေရာင္ဂးတဲု အလႝုအသ႘ပှာန္ဂွ္ ႐ုဲစွ္ေကတ္ညးစှးတအ္ဂမၜိဳင္ အတိုင္ပဿိက္စိုတ္ဇကုတဲု ေကၜာန္ဗဒွ္ပတိုန္ သၻင္သ႘ကၜ႘ေကာန္ဂကူရ။
သဘင္သ႘ကၜ႘ေကာန္ဂကူ သကုတ္ပထမ
အပိုင္အျခာတၛဲေကၜာန္ဗဒွ္ ေကုာံ ညးမတိုန္စိုပ္သၻင္သ႘ကၜ႘ေကာန္ဂကူ သကုတ္ပထမ ပႜဲလက္ထက္ အလႝုအသ႘ပှာန္ (SLORC) ဝြံ အတိုင္စရင္ဗြဲသဿဝ္ေတံ မဒွ္ရ။
တၛဲစေကၜာန္သၻင္သ႘ကၜ႘ ဒႝုကႝုစိုပ္တၛဲ လဿိဟ္ညးမတိုန္စိုပ္
၉/ ၁၁/ ၉၃ ၁၀/ ၁/ ၉၃ ၆၉၉ တၜ
၁/ ၂/ ၉၃ ၈/ ၄/ ၉၃ ၆၉၅ တၜ
၇/ ၆/ ၉၃ ၁၆/ ၉/ ၉၃ ၆၉၈ တၜ
၁၈/ ၁/ ၉၄ ၉/ ၄/ ၉၄ ၆၄၇ တၜ
၂/ ၉/ ၉၄ ၇/ ၄/ ၉၅ ၆၀၀ တၜ
၂၈/ ၁၀/ ၉၅ ၃၁/ ၃/ ၉၆ ၆၇၇ တၜ
တင္သမၲီ ။ ။ အေဃာေကၜာန္ဒဿံင္ဂွ္ တၛဲဇူသဘင္သ႘ကၜ႘ေလဝ္ ႏြံကီုရ။ ဆဂးအဲဟြံတီ ခ်ိဳတ္တ္ပၜိဳတ္တ္တဲု ဟြံစုတ္လဝ္ရ။
နကႝု ဂေကာံ NLD ဂွ္ ပႜဲကႝု သှာံ ၁၉၉၆ ဂိတုမာတ္ (၃၀) ဂွ္ ႏုက္တိတ္ေထာံတဲု သဘင္သ႘ကၜ႘တဲု သဘင္သ႘ကၜ႘ဂွ္ ဒးဇူေထာံ (ဝါ) နကႝုသကုတ္ပထမ တဲုဒွ္အာရ။ ႏူကႝုေကၜန္ဗဒွ္လဝ္ သဘင္သ႘ကၜ႘ ပြိဳင္ကာလ (၃) သှာံဂွ္ နဒဒွ္ဂုဏ္ဖႝုေဟင္ တင္ပတဝ္ကႜိဳပ္ (၆) တင္ ေကုာံ ေသှာဝ္ေသှာဝ္ ေသာဲေသာဲေျဗာဲေျဗာဲ ဒးဒုင္သၨိဳင္ (၁၀၄) တင္တအ္ကလိဂြံေရာင္ အလႝုအသ႘ပှာန္တအ္ ထမံက္ထၞးလဝ္ရ။
တင္ပတဝ္ကႜိဳပ္ (၆) တင္
၁။ အလႝုအသ႘တအ္ဂွ္ ညံင္ကႝုကဿိန္ဍဳင္ပံင္ေကာံတအ္ ဟြံဂြံထကးျပးအာ
၂။ အလႝုအသ႘တအ္ဂွ္ ညံင္ရဵ ပေရင္ဆာန္ကဿိန္ဂကူအိုတ္ႆီုတအ္ ညံင္ဟြံဂြံထကးျပးအာ
၃။ အလႝုအသ႘တအ္ဂွ္ အဝႝုအာဏာအုပ္ဓုပ္ ပယ်ႝဳဒှက္ကဿိန္ဍဳင္အုပ္ဓုပ္ ညံင္ဂြံတန္ၾကန္ေဇှာဝ္ေမာဝ္ ဒးဖန္ဇန္စ႘ေရာင္ေရာင္
၄။ အလႝုအသ႘တအ္ဂွ္ ေသှာဝ္ေသှာတ္ ဒ႘မႝုကေရၿဇ႘ေဗာ္ဇ႘ ဍာံဍာံျပျပ ညံင္ဂြံမံက္ဂတဝ္ ဒးဖန္ဇန္ေရင္တၜဳင္ေရာင္
၅။ အလႝုအသ႘တအ္ဂွ္ ဓဝ္ေလာကပါလ (၃) သာ္မတြံဂး ပေရင္ည႘သဿဟ္၊ ပေရင္ဓဝ္ယာတပ္တး၊ ပေရင္သၜးပြးတအ္ ညံင္ဂြံေဇှာ္ေမာဝ္ေဖာအ္ေျဗဝ္ဂွ္ ဒးေရင္တၜဳင္ေရာင္။
၆။ အလႝုအသ႘ဝြံ ပႜဲက႑အခန္အာကႜိဳပ္ သၸစှးကႝု အလံုေကာန္ဂကူမြဲဂွ္ ဒးပါလုပ္ ေရင္တၜဳင္မာန္ေရာင္။
ေသှာဝ္ေသှာတ္ ေသာဲေသာဲေျဗာဲေျဗာဲ ဒးဒုင္သၨိဳင္ဂမၜိဳင္ (၁၀၄) တင္
1. ပႜဲကႝု ညးစှးညးဍဳင္ကြာန္ (၄၄၀) တၜဝြံ ညးစှးႏူကႝု ညးသၠိဳပ္ဝန္ေဇှာ္စႝုဒှာ႐ုဲစွ္ကႝုနင္ (၁၁၀) တၜ (ဝါ) ၂၅ တဿအ္ကၜံ ဒးပါလုပ္ တႝြဳေရာင္။ (Automatic)
2. ႏူကႝု ရး ေကုာံ တြႝဳရးတအ္ ႐ုဲစွ္ပလံင္ကႝုနင္ ညးစှးေကာန္ဂကူ (၂၂၄) တၜဝြံ ႏူကႝုဒပ္ပှာန္ ဒးပါလုပ္ (၅၆) တၜ ၂၅ တဿအ္ကၜံေရာင္။
3. ပႜဲကႝု ပေရင္႐ုဲစွ္ သမၼတကဿိန္ဍဳင္ဂွ္ ညးစှးႏူကႝု ကၜတ္ထဝ္ညးဍဳင္ကြာန္ (၃၃၀) တၜဂွ္ ဒး႐ုဲစွ္ပတိုန္ကႝု ဒုတိယ သမၼတ မြဲတၜ၊ ႏူကႝုညးစှးႏူကႝု ကၜတ္ထဝ္ေကာန္ဂကူ (၁၆၈) တၜဂွ္ ဒး႐ုဲစွ္ပတိုန္ကႝု ဒုတိယ သမၼတ မြဲတၜ၊ ႏူကႝုညးစှးဒပ္ပှာန္ (ကၜတ္ထဝ္ညးဍဳင္ကြာန္ (၁၁၀) တၜ၊ ကၜတ္ထဝ္ေကာန္ဂကူ (၅၆) တၜ) ဂွ္ ဒး႐ုဲစွ္ပတိုန္ကႝု သမၼတေရာင္။ သမၼတဝြံဒးႏြံကႝုဆႝုဂဗပေရင္ပှာန္၊ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္၊ ပေရင္အုပ္ဓုပ္ ေအာန္အိုတ္ (၁၀) သှာံ ဒးႏြံေရာင္။
4. ပႜဲကႝုပေရင္စႝုဒှာကဿိန္ဍဳင္၊ ပေရင္ဂီုကၜီဳကဿိန္ဍဳင္၊ ပေရင္အပႜဲဍဳင္၊ ဌာနဝန္ေဇှာ္ ေဆင္စပ္ကႝု ပယ်ႝဳဒှက္တအ္ဂွ္ နကႝုဒပ္ပှာန္ဒးေကတ္တာလ်ိဳင္ေရာင္။
5. ပႜဲကႝုရးေဇှာ္မြဲကႝုဒွ္၊ ပႜဲကႝုတြႝဳရးေဇှာ္မြဲကႝုဒွ္ ပေရင္ဟိုတ္ကတႝုဒွ္ မဘပဠ လမ်ီဳေကုာံဂၜီဳကၜီဳ ညးဍဳင္ကြာန္တအ္ (ဝါ) သြက္ရဂြံကတႝုဒွ္ကၜဳင္ ယဝ္ရပ႐ိုင္သက္သ႘ခိုင္ကၜိဳက္ဍာံစဿတ္မၢး ဒပ္ပှာန္ဝြံ မှံဳကႝုအေခါင္ ဂြံစႝုဒှာဗေဒါံေကၜံႏူကႝုဘဲအႏၲရာယ္ဝြံရ။
6. ပေရင္ကလိုက္ကမႝုႀကံၾက မဘပဠပေရင္အဝႝုအေထက္ကဿိန္ဍဳင္၊ ပေရင္ပကာမ္ပရာတ္၊ ပေရင္ေကၜာန္သၸေကတ္ အဓမၼ (ဝါ) ပတိတ္ျဇဟတ္လြ႘ပရာ သြက္ဂြံေကၜာန္ ရန္တဿအ္ကႝု ထကးပရးကဿိန္ဍဳင္၊ ထပးပရးပေရင္ည႘သာသဿဟ္သဿန္ေကာန္ဂကူဂမၜိဳင္၊ ပေရင္ဒးဗလးတဲကႝု အဝႝုအာဏာဂမၜိဳင္ကတႝုဒွ္မၢး ညးကသၠိဳပ္ဝန္ေဇှာ္စႝုဒှာဝြံ အေခါင္သုင္ေစာဲအဝႝုအာဏာ ကဿိန္ဍဳင္ႏြံရ။
7. နကႝုဒပ္ပှာန္ ေဆင္စပ္ကႝုပေရင္ဂီုကၜီဳကဿိန္ဍဳင္ ေကုာံ ပေရင္စႝုဒှာကဿိန္ဍဳင္ဂွ္ ညံင္ကႝုညးဍဳင္ကြာန္တအ္ ဂြံပါလုပ္ကၜဳင္သီုဖအိုတ္မာန္ဂွ္ အေခါင္ေရင္တၜဳင္ႏြံေရာင္။
8. ပႜဲကႝု တြႝဳရး၊ ရး၊ တိဍာ္မကလိဂြံအဝႝုပေရင္အုပ္ဓုပ္ (ဝါ) တိဍာ္ေကာန္ဂကူတအ္ ပႜဲကႝုကၜတ္ထဝ္ တအ္ဂွ္ေလဝ္ ႏူကႝုဒပ္ပှာန္ ဒးပါလုပ္ (၃) ဂအုံ (၁) ဂအံုေရာင္။
သဘင္သ႘ကၜ႘ေကာန္ဂကူ သကုတ္ဒုတိယ
ပႜဲလက္ထက္ အလႝုအသ႘ပှာန္ SPDC ပေရင္ပကာမ္ပရာတ္ ဒ႘ပဲေယန္ (သှာံ ၂၀၀၃ ဂိတုေမ ၃၀) ကတႝုဒွ္တဲု ဂြံလလအ္ပြိဳင္ပိဂိတုတဲု ပႜဲကႝုဂိတုၾသေဂတ္ (၃၀) ဂွ္ S1 ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေခန္ေညာအ္ ဒွ္အာဝန္ေဇှာ္ကဿိန္ဍဳင္တဲု လေလာင္ၾတးပတိတ္ ဗီုတိထၞးဂၜံင္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ (၇) တင္ရ။ ပႜဲကႝုဗီုတိထၞးဂၜံင္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ဂွ္ ေစှာန္ထၞးလဝ္ နကႝုတင္ပထမ သြက္ရဂြံကေလင္ေကၜာန္ သဘင္သ႘ကၜ႘ေကာန္ဂကူရဒွ္တဲု ပႜဲကႝုသှာံ 2004 ဂိတုေမ 17 ဂွ္ကေလင္စေကၜာန္ဗဒွကီုရ။
ဂေကာံမတိုန္စိုပ္ဂမၜိဳင္ ၁၉၉၃-၉၆ သကုတ္ပထမ ၂၀၀၄-၀၇ သကုတ္ဒုတိယ
၁။ ညးစှးဂေကာံ ညးမစိုန္သကီုေကုာံ ညးတၜပညာဂမၜိဳင္ ၃၅ တၜ ၅၆ တၜ
၂။ ညးစှးဂေကာံသဿာဗၛ ၉၃ တၜ ၉၃ တၜ
၃။ ညးစှးဂေကာံသဿာကေမၜာန္ ၂၉ တၜ ၄၈ တၜ
၄။ ညးစှးဂေကာံေဂၜင္ဝန္အလႝုအသ႘ပှာန္ ၉၀ တၜ ၁၀၉ တၜ
၅။ ညးစှးဂေကာံ ရးေကုာံတြႝဳရးဂမၜိဳင္ ၂၁၂ တၜ ၆၃၃ တၜ
၆။ ညးစှးဂေကာံ ကၜတ္ထဝ္ညးဍဳင္ကြာန္ဒးဒုင္႐ုဲစွ္လဝ္ဂမၜိဳင္ ၉၉ တၜ ၁၅ တၜ
၇။ ညးစှးဂေကာံ ေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ၄၈ တၜ ၂၉ တၜ
၈။ ညးစှးဂေကာံေတဿင္ ဒးဘိက္ေထက္ဂမၜိဳင္ ၈၁ တၜ ၁၀၅ တၜ
အပံင္ - ၇၁၂ တၜ ၁၀၈၈ တၜ
ကာလေကာန္ဍဳင္အရင္ဂမၜိဳင္ ေကတ္လဝ္ဓဝ္ပလိုဟ္ ေဒါံလဝ္ပန္ေပွာ္ကု အလႝုအသ႘ပှာန္ဂွ္ နကႝုဗိုလ္ခ်ဳပ္ေခန္ေညာအ္ ေကင္ဟုီလဝ္ရ ပေရင္ဒးဟီုအေရဝ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္၊ ပေရင္အေခါင္အရာတအ္ဂွ္ တိုန္ဟီုေကတ္ ပႜဲကႝုသဘင္သ႘ကၜ႘ေတံညိရ။ အတိုင္လဟီုဂွ္ရ ကႜိဳပ္သၠိဳပ္ေကာန္ဍဳင္အရင္တအ္ဂမၜိဳင္ဂွ္ ယႝုယိုက္ေကတ္ ဂလာန္ဝြံတဲု သြက္ရဂြံပတိုန္ထၞး လညာတ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ပေရင္ဒတူလိုင္ဂေကာံ ဇကုဇကုတအ္ဂွ္ ဗြဲမကတိုင္ကဿဟ္ေဟင္ ပါလုပ္တိုန္စိုပ္ တိုန္သ႘ကၜ႘ ပႜဲကႝုသဘင္သ႘ကၜ႘ဝြံရ။ ဆဂးပႜဲကႝုသှာံ ၂၀၀၄ ဂိတုဧၿပ႘ ၁၉ တၛဲစန္ဂွ္ ဥကၠ႒ ဂေကာံေကၜာန္ဗဒွ္သဘင္သ႘ကၜ႘ေကာန္ဂကူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဇှာ္ သိန္းစိန္ လေလာင္ၾတးပတိတ္ ပႜဲကႝုကေလင္ေကၜာန္ဗဒွ္ သဘင္သ႘ကၜ႘ဏအ္မၢး အတိုင္မူေႀတံမေဖ်ံလဝ္ရ ဒုင္သၨိဳင္ကႝု တင္ပတဝ္ကႜိဳပ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ (၆) တင္ ေကုာံ ေသှာဝ္ေသှာတ္ေသာဲေသာဲေျဗာဲေျဗာဲဂမၜိဳင္ ဒးဒုင္သၨိဳင္ (၁၀၄) တင္ ဒုင္သၨိဳင္အာကႝုလတူတင္တအ္ဝြံတဲု ကေလင္ေကၜာန္ဗဒွ္ပၜန္ေရာင္ဂးရ။ ယဝ္ဒွ္သာ္ဂွ္မၢး အတိုင္ေကာန္ဍဳင္အရင္တအ္ စဿ႘ေကတ္လဝ္ ပေရင္ဆာန္ကဿိန္ေကာံကေလာံ၊ ပေရင္တုပ္သဿဟ္၊ ပေရင္ကံကုသႝုဂကူဇကု ဇကုဖန္ဖက္ေကတ္တအ္မာန္တအ္ဂွ္ ဒွ္အာဒစႝုဒစးေရင္သၠအ္ရ။ ဟိုတ္ဂွ္ရ ဂေကာံရပ္လြဟ္ ေဒါံလဝ္ပန္ေပွာ္ဂမၜိဳင္ (၆) ဂေကာံ မတြံဂး KIO, KNPP, SSA, SSNA, NMSP, PSLO တအ္ပံင္ေကာံတဲု ခ်ဴပတိုန္ထၞးလညာတ္ စပ္ကႝုသဘင္သ႘ကၜ႘ေကာန္ဂကူ အတိုင္ဗြဲသဿဝ္ဝြံရ။
ပႜဲကႝုသှာံ (၂၀၀၃) ဂိတုေမဂွ္
1. တင္ပတဝ္ကႜိဳပ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ဒးဒုင္သၨိဳင္ပႜဲသဘင္သ႘ကၜ႘ တင္ (၆) ဝြံ ဟြံကိတ္ည႘ကႝု ေသှာဝ္ေသှာတ္ ဒ႘မႝုကေရၿဇ႘ကီု၊ ဆႏၵညးဍဳင္ကြာန္တအ္ကီုတဲု ညံင္ဂြံႏြံကႝု အေခါင္သ႘ကၜ႘ကေလင္ပေလဝ္။
2. ပႜဲကႝုမူေႀတံမေဖ်ံလဝ္ (၁၀၄) တင္ဂွ္ တင္ဟြံကိတ္ည႘ကႝု ေသှာဝ္ေသှာတ္ဒ႘မႝုကေရသ႘တအ္ဂွ္ ညံင္ဂြံကႝု အေခါင္သ႘ကၜ႘ ကေလင္ပေလဝ္။
3. အေဃာေကၜာန္ဗဒွ္ဒဿံင္ သဘင္သ႘ကၜ႘ေကာန္ဂကူဂွ္ရ သြက္ရဂြံဒွ္ဖႝုကႝုကဿိန္ဍဳင္ပံင္ေကာံ ရန္ကႝုတင္ဝြံတဲု ပေရင္ကႝုေကတ္ကသပ္ ႏူကႝုဂေကာံလႝုဟြံ႐ုဲ၊ ပူဂႝုလႝုဟြံ႐ုဲ ညံင္ဂြံကႝုအေခါင္ဆႝုဂဗသ႘ကၜ႘ညးသၠအ္။
4. အေဃာေကၜါန္ဗဒွ္ဒဿံင္ သဘင္သ႘ကၜ႘ေကာန္ဂကူဂွ္ရ ညးစှးဂမၜိဳင္တအ္ဂွ္ ညံင္ဂြံႏြံကႝု အေခါင္ဆက္ေစၜာံဆႝုဂဗ ကုေဗာ္မိဇကုတအ္တဲု သြက္ရဂြံေကတ္ကသပ္ဥာဏ္တအ္ဂွ္ ညံင္ဂြံကႝုအေခါင္။
5. ညးစှးညးဍဳင္ကြာန္ မဒးဒုင္႐ုဲစွ္လဝ္ ပႜဲသှာံ (၁၉၉၀) တအ္ဂွ္ ညံင္ဂြံကႝုအေခါင္တိုန္သဘင္သ႘ကၜ႘ေကာန္ဂကူကီု။
6. ဂေကာံေဒါံလဝ္ပန္ေပွာ္တအ္တဲု ဂေကာံသၸစှးကႝုညးဍဳင္ကြာန္တအ္ေဇတ္တ္တအ္ကီု၊ ဂေကာံဟြံဂြံေဒါံလဝ္ပန္ေပွာ္တအ္ကီု ညံင္ကႝုဂြံေဒါံပန္ေပွာ္တဲု ေကာ္ဘိက္ သြက္ဂြံတိုန္သဘင္သ႘ကၜ႘ဗြဲမျပဟ္။
7. လိက္ေစှာန္ပဿိင္ ပတိတ္လဝ္ ပႜဲကႝုသှာံ ၁၉၉၆ ဂိတုေဂ်ာန္ (၇) မဒွ္ရ လိက္ေစှာန္ပဿိင္ ဥပေဒစဿတ္ (၅/၉၆) သည္ ဒွ္ဒဿံင္ေစှာန္ပဿိင္ မကႝုအစႝုဒှာကႝု သဘင္သ႘ကၜ႘ေကာန္ဂကူ မတဲုကၜဳင္ေတံတဲု ညံင္ဂြံ႐ုပ္ေကၜံေထာံ လိက္ေစှာန္ပဿိင္ဂွ္။
အေဃာေကၜာန္ဒဿံင္ သဘင္သ႘ကၜ႘ေကာန္ဂကူဏအ္ဂွ္ရ ဂေကာံေဒါံပန္ေပွာ္ဂမၜိဳင္ (၁၃) ဂေကာံ မပၲံ KIO (ကခ်င္ျပည္ လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႕), NDA-K (ဒီမိုကရက္တစ္ တပ္မေတာ္သစ္ - ကခ်င္), KDA (ကခ်င္အမ်ိဳးသား ကာကြယ္ေရး တပ္မေတာ္), SSNA (႐ွမ္းျပည္ အမ်ိဳးသားတပ္မေတာ္), SSA (႐ွမ္းျပည္တပ္မေတာ္), SNPLO (႐ွမ္းျပည္လူမ်ိဳးေပါင္းစံု လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဦး), PSLP (ပေလာင္ျပည္နယ္ လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ), KNPLF (ကရင္နီျပည္ လူမ်ိဳးေပါင္းစံု လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဦး), KNLP (ကယန္းျပည္သစ္ပါတီ), KNPP (ကရင္နီအမ်ိဳးသား တိုးတက္ေရးပါတီ (ဟိုဟာ) အဖြဲ႕), KNG (ကရင္နီအမ်ိဳးသား စည္းလံုးညီၫြတ္ေရး ပါတီ), NMSP (မြန္ျပည္သစ္ပါတီ), မြန္လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ (ေခ်ာင္ခ်ိေဒသ) တအ္ဝြံ တင္ဒးပေလဝ္ပေလတ္ေထက္ ပႜဲကႝုသဘင္သ႘ကၜ႘ ေကာန္ဂကူတအ္ဂွ္ ပံင္ပေကာံတဲု ပတိုန္ထၞးကႝု ကဝ္မေယွဝ္ေကၜာန္ဗဒွ္ သဘင္သ႘ကၜ႘ေကာန္ဂကူဝြံရ။
တင္ဂေကာံေဒါံပန္ေပွာ္ (၁၃) ဂေကာံတအ္ ပတိုန္ထၞးလဝ္ဗြဲသ႐ုပ္ဝြံ -
(က) ညံင္ဂြံစြံကႝု စရင္အဝႝုခှံဗဒွ္ေသှာဝ္တုပ္သဿဟ္ ပႜဲကႝုတြႝဳရး၊ ရးတအ္ကီု။
(ခ) ညံင္ဂြံစြံကႝု အဝႝုမေသွ္ေသဿဟ္တအ္ ပႜဲကႝုတြႝဳရး၊ ရးတအ္ကီု။
(ဂ) ပႜဲကႝုက႑ခှံဗဒွ္ဥပေဒနာနာတအ္ဂွ္ စပ္ကႝု လိက္ပတ္၊ ေယန္သှာင္တအ္တဲု ညံင္ဂြံႏြံကႝု အေခါင္ခှံဗဒွ္ေသှာဝ္။
(ဃ) ပႜဲကႝုကၜတ္ထဝ္တႝြဳရး ေကုာံ ရးတအ္ဂွ္ ညံင္ဂြံႏြံကႝုအေခါင္ခှံဗဒွ္ေသှာဝ္ စပ္ကႝုပေရင္ဂီုကၜီဳ၊ ပေရင္စႝုဒှာတအ္ကီု။
(ငၛ) ပႜဲကႝုကၜတ္ထဝ္တြႝဳရး ေကုာံ ရးတအ္ဂွ္ စပ္ကႝုလိက္ပတ္ေယန္သှာင္တဲု ညံင္ဂြံကႝုလဝ္အေခါင္ခှံဗဒွ္ေသှာဝ္ဥပေဒ။
(စ) ညံင္ဂြံခ်ဴေသှာဝ္ မကႝုအစႝုဒှာ စပ္ကႝုအခိုက္ကှာေကာန္ဂကူအရင္တအ္ဂွ္တဲု ေဒၢတ္သုင္ေစာဲအာ ပႜဲကႝုတြႝဳရး ေကုာံ ရးတအ္ဂွ္ကီု။
(ဆ) သၨိဳင္ေသှာဝ္ဥပေဒ ဒက္ပၲန္ဍဳင္ (သြက္ရး ေကုာံ တြႝဳရး) ညံင္ဂြံခ်ဴခှံတှဟ္ျခာတဲု ညံင္ဂြံႏြံကႝုအေခါင္သုင္ေစာဲ။
တင္ပတိုန္ထၞးလဝ္တအ္ဝြံ ၐိုန္ရဒွ္တင္ပတိုန္ထၞး ဗြဲဓမၼတာ သြက္ရအေခါင္ေကာန္ဂကူ ေကာန္ဍဳင္အရင္တအ္ကီုေလဝ္ ဟြံဂြံအေခါင္ ပေလဝ္ပေလတ္ကီုရ။
ကၜာႏူသဘင္သ႘ကၜ႘ေကာန္ဂကူ သကုတ္ဒုတိယ ဟြံဂြံကေလင္စဏ႘ သှာံ ၂၀၀၅၊ ဂိတု ေဖဖဝ္ဝါရ႘ (၁၂) ဂွ္ ဂေကာံေဒါံပန္ေပွာ္ (၆) ဂေကာံ မပၲံ KIO (ကခ်င္ျပည္ လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕), NMSP (မြန္ျပည္သစ္ပါတီ), SSNA (႐ွမ္းျပည္ အမ်ိဳးသား တပ္မေတာ္), PSLA (ပေလာင္ျပည္နယ္ လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕), SSA (႐ွမ္းျပည္တပ္မေတာ္), KNLA (ကရင္နီအမ်ိဳးသား လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္) တအ္ဝြံ ပံင္ပေကာံတင္ကႝုကသပ္ လညာတ္ဂေကာံတအ္တဲု ပႜဲကႝုသှာံ ၂၀၀၅ ဂိတုေဖဖဝ္ဝါရ႘ (၁၃) ဂွ္ ပတိုန္လိက္ အတိုင္ဗြဲသဿဝ္ေတံရ။
(က) ပႜဲကႝုတင္ပတ္ကႜိဳပ္ သဘင္သ႘ကၜ႘ေကာန္ဂကူ တင္ (၆) ဂွ္ ဟြံကိတ္ည႘ကႝု တင္ပတဝ္ကႜိဳပ္ဒ႘မႝုကေရၿဇ႘တဲု ညံင္ရဵဂြံကိတ္ည႘အာကီုတဲု ဗီုလႝုဂြံခ်ဳဓဇက္စုတ္ ပႜဲသၨိဳင္ေသှာဝ္ဥပေဒ ဒက္ပၲန္ကဿိန္ဍဳင္ဂွ္ ညံင္ဂြံကႝုအေခါင္သ႘ကၜ႘ကေလင္ပေလဝ္။
(ခ) တင္မေဗၜတ္ေဗၜင္ဒဿံင္၊ ဟြံမြဲကႝုပေရင္တုပ္သဿဟ္ေကာန္ဍဳင္အရင္ ေကုာံ မေသၛာဲျခာဒဿံင္ ႏူကႝုဗီုျပင္ဒက္ပၲန္ ကဿိန္ဍဳင္ပံင္ေကာံေဇတ္တ္ တအ္ဂွ္ ညံင္ဂြံကႝုအေခါင္ သ႘ကၜ႘ကေလင္ပေလဝ္။
(ဂ) ေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ဂမၜိဳင္ ညံင္ဂြံပါလုပ္ဂၜိဳင္င္မာန္။
(ဃ) ညးစှးညးဍဳင္ကြာန္ ဒးဒုင္႐ုဲစွ္လဝ္ဂမၜိဳင္ ညံင္ဂြံပါလုပ္ဂၜိဳင္င္မာန္။
(ငၛ) ဂေကာံေကာန္ဍဳင္အရင္ ဟြံဂြံေဒါံလဝ္ပန္ေပွာ္ဏီတအ္ဂွ္ေလဝ္ ႏူကႝုအလႝုအသ႘တအ္ ညံင္ဂြံစြံကႝု စိတ္ဓါတ္သၜဲသၜဲလးလးတဲု ညံင္ဂြံဘိက္ကႝု သြက္ရဂြံတိုန္စိုပ္ နဒဒွ္ညးလၛတ္ ပႜဲကႝုသဘင္သ႘ကၜ႘ေကာန္ဂကူကီု။
(စ) ကဆံင္သဝ္အိုတ္ ေသှာဝ္ေသှာတ္ပေရင္ကေမၜာန္ ပႜဲသဘင္သ႘ကၜ႘ဏအ္ေဖ်ံလဝ္ ဂေကာံေဍာတ္မြဲဂေကာံမၢး မူညးဂမၜိဳင္တုပ္စိုတ္မြဲေဟင္ အေခါင္ပတိုန္ထၞးႏြံ မူ(Consensus) ဝြံ ညံင္ဂြံပေလဝ္ကႝု။
(ဆ) ဂေကာံဂမၜိဳင္ အေခါင္ဒတူလိုင္ ဗြဲမသၜးပြး ေကုာံ အေခါင္ပတိုန္စဿတ္သမၲီ ညံင္ဂြံကႝုအေခါင္။
သဘင္သ႘ကၜ႘ေကာန္ဂကူ သကုတ္ဒုတိယ၊ တန္တတိယဂွ္ ကေလင္စႏူ သှာံ ၂၀၀၅ ဂိတုဒ႘ေျဇန္ဗာရ။ ဂေကာံေဒါံပန္ေပွာ္ဂမၜိဳင္ ၐိုန္ရ ဟြံပတိုန္လိက္ကီုေလဝ္ သၜာဲေကၜံညးတိုန္စိုပ္ဂမၜိဳင္ (ဝါ) ယွအ္ေဖ်ံကဆံင္ ညးမတိုန္စိုပ္ဂမၜိဳင္ရ။ စိုတ္လီုကၜဳင္ လတူသဘင္သ႘ကၜ႘ဝြံရ။ ပေရင္စဿ႘ညာတ္ေကတ္ လတူသဘင္သ႘ကၜ႘ ေကုာံ ပေရင္စိုတ္လုပ္စ ေအာန္ေစွ္ကၜဳင္ေကြံေကြံရ။ ကႜိဳပ္သၠိဳပ္ အလႝုအသ႘ပှာန္ဗဿာတအ္ဂွ္ ထၞးဟိုတ္ကႝု ပေရင္ဆာန္ကဿိန္ဂကူဂွ္ ပဿိက္ေဇှာ္ေရာင္ဂးတဲု သြက္ရကဿိန္ဍဳင္ပံင္ေကာံ ဂြံေဇှာ္ေမာဝ္တဵတက္အာ လဿိဳန္အခိင္ကာလ ဒးဂိုတ္ဂစာန္ ဒးလြ႘ပရာအာေရာင္ ပႜဲေကာံဓ႐ီုနာနာကီု၊ ေပါဲဆႝုဂဗညးဍဳင္ကြာန္တအ္ကီု ပႜဲသဘင္သ႘ကၜ႘ ေကာန္ဂကူကီုဂွ္ ဟီုကၜဳင္ဂလာန္ဗြဲ ေလဿင္င္ရ။ ဂေကာံေကာန္ဍဳင္အရင္ ေဒါံလဝ္ပန္ေပွာ္ဂမၜိဳင္ ရပ္ဂိုင္ေကတ္ မူဝါဒဏအ္ဝြံတဲု နကႝုဂလာန္ပေတွ္ ဍိဳက္က္ေပင္င္ ၐိုန္ရ တိုန္စိုပ္ကၜဳင္ သဘင္သ႘ကၜ႘ ေကာန္ဂကူ သြက္ရဂြံကေလင္ဒက္ပတန္ ပေရင္ၐိုဟ္လလံအပႜဲဍဳင္ ပေရင္ဆာန္ကဿိန္ေကာံကေလာံ ဂကူအိုတ္ႆီုကီုေလဝ္ ဟီုဂြံအေခါင္အရာမြဲသာ္ ဒးဒုင္ကဿာတ္လဒႝုကၜဳင္ရ။ ပႜဲကႝုဝင္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္မြဲပၛံက္ ပြိဳင္ကာလစွ္သှာံ (၂၀၀၄-၂၀၀၇) တိုန္စိုပ္ကၜဳင္သဘင္သ႘ကၜ႘ဂွ္ သြက္ရဂြံေသာင္ကလးအာ ျပႆနာကဿိန္ဍဳင္ တင္စဿ႘ညာတ္ေကတ္ ဂကူေကာန္ဍဳင္အရင္တအ္ဂွ္ ဒွ္အာအဟိသိကံအိုတ္ရ။ ဟိုတ္ႏူတင္ဒတူလိုင္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ဒစႝုဒစးကၜဳင္ကႝု မူဝါဒ အလႝုအသ႘ပှာန္တအ္တဲု ပေရင္ဒးဒုင္ဘပလ၊ ရပ္စပ္ထိင္ဒဝ္ ႏူကႝုအလႝုအသ႘ပှာန္ ဗြဲမဂၜိဳင္ေလဝ္ ဒးဆႝုဂဗကၜဳင္ရ။
ဒးထၞးနကႝုသာဓကမၢး -
(၁) လုပ္စိုပ္တိဍာ္ ေမွာံဒပ္ (၄)၊ KIO တဲု ပန္ေပွာ္ကၜဳင္ ဂေကာံ KIO တအ္ကီု၊ လုပ္စိုပ္တိဍာ္ နမ့္စမ္းတဲု ပန္ဂစိုတ္ေကၜံ ေကာန္ဂေကာံ KIO။
(၂) ညးမဒွ္ နာယက ကႜိဳပ္သၠိဳပ္ SSA, SSNA ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေဆထင္ဂွ္ ကႝုေထာံဒဏ္ ထံင္သှာံဇမၜိင္တဲု ဆဲုၿပံင္ေကၜံဒှာဲရာသ႘ဥတုပေရံ။
(၃) ဟိုတ္ႏူကႝုျဇဟတ္ဒ႐ိုဟ္နာနာ၊ ပေရင္ကေရပ္ဓရတ္နာနာသာ္ လတူဂေကာံ SSNA တဲု ေကာန္ဂေကာံ SSNA ဂမၜိဳင္ လၛႝဳဒးကေလင္ရပ္ကၜဳင္ဂၜံင္တဵရပ္လြဟ္၊ လၛႝဳဒးေဖ်ံေကၜံလြဟ္။
(၄) ကႝုျဇဟတ္ဓ႐ိုဟ္ ကေရပ္ဓရတ္ လတူဂေကာံ PSLA နာနာသာ္တဲု ဂေကာံ PSLA ဒးေဖ်ံေကၜံလြဟ္။
(၅) ရပ္ထိင္ဒဝ္ေထာံ ေကာန္သၢံင္ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ၊ ထၞးဟိုတ္ကႝုပေရင္ၐတ္ကှာတ္တိတဲု ရပ္လုပ္ကၜဳင္ တိဍာ္ဗဟႝု ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ။
(၆) ညးမဒွ္ ဖက္ေဆာညးအုပ္ကာ ဂေကာံ KNLP ကိုေစာလြင္ဂွ္ ကႝုဒဏ္ ထံင္ (၁၀) သှာံတဲု ေဖ်ံေကၜံထံင္ ပႜဲထံင္ရာသီဥတုပေရံ။
ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိေလဝ္ ဂလာန္ပေတွ္ေအာန္ေစွ္ကၜဳင္ လတူဘင္သ႘ကၜ႘ေကာန္ဂကူဂွ္တဲု ႏူကႝုတိုန္ဒဿံင္ ညးစှးေပင္ေပင္ဂွ္ ဖ်ဝ္ေဖ်ံကဆံင္ တိုန္စိုပ္ ဆၐိုတ္ ညးလၛတ္သဿးရ။ ကုညးမတိုန္စိုပ္ဂွ္ေလဝ္ ႏူကႝုကဆံင္ ကႝုအေခါင္ကု ဖက္ေဆာညးအုပ္ကာနာနာ နာဲဆာန္တိ တိုန္စိုပ္ဒဿံင္ဂွ္ ဖ်ဝ္ေဖ်ံကဆံင္တဲု ဆၐိုတ္ဗဟႝုကမၼတ႘တအ္ေဟင္ ကႝုအေခါင္တိုန္အိုတ္ရ။ ဂေကာံ SSNA တအ္ဂွ္ ကေလင္ရပ္ကၜဳင္ ဂၜံင္တရဵပၜန္ဂတး ရပ္လြဟ္တဲု ကေလင္စိုပ္ကၜဳင္ၿဂိပ္ပၜန္ရ။ ဂေကာံ KNPLF တအ္ေလဝ္ ႏူကႝု ကႝုညးအုပ္ကာတိုန္စိုပ္ဒဿံင္ဂွ္ ဖ်ဝ္ေဖ်ံကဆံင္တဲု ကႝုဗဟႝုကမၼတ႘တအ္ေဟင္ ကႝုတိုန္ကၜဳင္ရ။ ဂေကာံ SNPLO တအ္ဝြံဟိုတ္ႏူကႝု ပေရင္အပႜဲေဗာ္ဇကု လညာတ္ပၚထကးဒဿံင္တဲု ညးလႝုမြဲေလဝ္ သၸစှးတဲု ဟြံတိုန္စိုပ္ကၜဳင္ရ။ ဂေကာံ PSLO တအ္ဝြံ ႏူကႝု ဘိက္ကႝုတိုန္စိုပ္ဒဿံင္ တိဍာ္ေတဿင္ လဿိဟ္ (၇) (အထူးေဒသ - ၇) ဂွ္ ပလီုေကၜံေထာံတဲု ဘိက္စိုပ္ကႝုတိုန္ကၜဳင္ ပႜဲကႝုညးစှး တႝြဳရး ေကုာံ ရးဂမၜိဳင္ မသၸစှးကႝု ေကာန္ဂကူ ပေလာင္တအ္ရ။
သဘင္သ႘ကၜ႘ေကာန္ဂကူ သကုတ္ဒုတိယ၊ တန္စတုတၴဂွ္ ကေလင္စႏူကႝု သှာံ ၂၀၀၆ ဂိတု အံက္တဝ္ဘာ (၁၀) ဂွ္တဲု ေဒါံဇူေကၜံ ပႜဲဂိတု ဂ်ာန္နဝါရ႘ (၃၁) ဂွ္ရ။ ညးမတိုန္စိုပ္ဂမၜိဳင္ ၁၀၇၅ တၜ မဒွ္ရ။ သဘင္သ႘ကၜ႘ေကာန္ဂကူ သကုတ္ဒုတိယ၊ တန္ပဥၥမဂွ္ ကေလင္စႏူ သှာံ ၂၀၀၇ ဂိတုဇူလိုင္ (၁၈) ေရာင္ ဗခက သိန္းစိန္ လေလာင္ၾတးလဝ္ရ။ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိဝြံ ဟိုတ္ႏူဂလာန္ပေတွ္ လတူသဘင္သ႘ကၜ႘ဟြံမြဲတဲု နကႝုညးစှးေပင္ေပင္ ဟြံဗလးတိုန္စိုပ္ သဘင္သ႘ကၜ႘ရ။ ၐိုန္ဂွ္ကီုေလဝ္ သြက္ရဂြံဒက္ပတန္ ဓဝ္ပေတွ္ ေကုာံ ပေရင္ဆာန္ကဿိန္ကု ေကာန္ဍဳင္အရင္တအ္တဲု သြက္ရဂြံဓမံက္အာဂၜံင္တရဵ ပေရင္ဆႝုဂဗသ႘ကၜ႘ ပေရင္ေကာန္ဂကူ ေကာန္ဍဳင္အရင္ဂမၜိဳင္ ဂြံကေလင္ဆာန္ကဿိဳန္ ဍဳက္ေကဝ္ညးသၠအ္ပၜန္တဲု ဗလးဏာညးလၛတ္ပိတၜ နကႝုကမၼတ႘ဗဟႝုမြဲတၜ ကႜိဳက္ပ္ရ။
နကႝုေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ စဿ႘ညာတ္လဝ္ဂွ္ ပေရင္ဆႝုဂဗတက္က်ာ ပိကႜိဳပ္ဝြံေဟင္ ဗြဲေတဿင္ ဒွ္ဂၜံင္ဍာံျပ သြက္ရဂြံေသာင္ကလးေကၜံ ျပႆနာကဿိန္ဍဳင္ေရာင္ ညာတ္ေကတ္ေလဝ္ရ။ ဟိုတ္ဂွ္ရ ဂြံဂြံဂၜံင္တရဵခိုဟ္အိုတ္ သြက္ရဂြံဒက္ပတန္ ၐိုဟ္လလံအပႜဲဍဳင္မာန္ဂွ္ နကႝုညးဍဳင္ကြာန္တအ္ကီု၊ ေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္တအ္ကီု၊ ဂေကာံဂၜးကဝ္တအ္ကီု ညံင္ဂြံကႝုျဇဟတ္ဒ႐ိုဟ္ဂွ္ အာတ္မိက္ကၜဳင္ဗြဲေလဿင္င္ရ။ ပႜဲကႝုလိက္လေလာင္ၾတး ႏူကႝုေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ပတိတ္ကၜဳင္ နာနာသာ္ဂွ္ေလဝ္ ဗြဲေလဿင္ဒတူလိုင္ကၜဳင္ လတူဂၜံင္တရဵဂွ္ဝြံေဟင္ရ။ လက္ကရဵအိုတ္ မိက္ဂြံဟီုဂွ္ ဒုင္သၨိဳင္ကႝုမူ ကလိဂြံႏူ သဘင္သ႘ကၜ႘ဏအ္တဲု ယဝ္ရဆက္အာတရဵ ခ်ဴခှံဗဒွ္အာ သၨိဳင္ေသှာဝ္ဥပေဒ ဒက္ပတန္ကဿိန္ဍဳင္မၢး ဗီုလႝုမြဲေလဝ္ဍာံစဿတ္ဓဝ္ယာမာန္ ဟြံေသင္ရ။ ေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ဇ႘တအ္ ဟြံလုပ္သ႘ကၜ႘လဝ္၊ ညးဍဳင္ကြာန္တအ္ ဟြံဂြံအေခါင္လုပ္ပၚပါဲလဝ္၊ ဟြံဂြံအေခါင္ ပေရင္စန္ဒက္ခ်႘ဓရာင္ သြက္ရဂြံသ႘ဂၜိပ္ သၨိဳင္ေသှာဝ္ဥပေဒကီု၊ နကႝုဂေကာံဂၜးတိတအ္ ဟြံသၸစဿတ္သမၲီ ပေရင္ဓဝ္ယာတပ္တးႏြံကီုတဲု ဗီုျပင္လႝုေလဝ္ ဒုင္တဲမာန္ဟြံေသင္ရ။ ကၜာသၨိဳင္ေသှာဝ္ဥပေဒဟြံတဲုဏီ ဗုဟာဗၥံက္ဟာ ဟြံကၜးဏီဂွ္ ဒးထံက္ဂလာန္ သၨိဳင္ေသှာဝ္ဥပေဒ ဒက္ပတန္ကဿိန္ဍဳင္ဏအ္ဂွ္ ဒွ္ဂၜံင္တရဵ ဟြံမြဲကႝုဗဗြဲဓဝ္ရ။ ညးဍဳင္ကြာန္တအ္ေလဝ္ စိုပ္ဒဿံင္က႑ပဿိက္ေဇှာ္အိုတ္ရဒွ္တဲု ညံင္ကႝုဂြံစုတ္မာဲ ဒစႝုဒစး လတူေပါဲေကတ္ဆႏၵညးဍဳင္ကြာန္ သြက္ရဂြံသၸဒတန္ သၨိဳင္ေသှာဝ္ဥပေဒ ဒက္ပတန္ကဿိန္ဍဳင္ဝြံရ။ မာဲဒစႝုဒစးမှးမြဲမဂွ္ ဒွ္ဒဿံင္လမ်ီဳ ေကာန္ဂကူမန္ေဏာင္ဂွ္ေလဝ္ မှးကႝုကၜးေကတ္စိုတ္ညိ။
“ညးညးအဲအဲ ညံင္ကႝုဂြံစုတ္မာဲဒစႝုဒစး လတူေပါဲဒုင္ေကတ္ဆႏၵညးဍဳင္ကြာန္ သြက္ဂြံသၸဒတန္ သၨိဳင္ေသှာဝ္ဥပေဒ ဒက္ပတန္ဍဳင္အိုတ္စိုအ္။”
ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ႕ သရုပ္မွန္ (ေအာက္တိုဘာ ၂၀၀၇)
17 years ago
0 Comments:
Post a Comment