သဿတ္မန္ဍဳင္ေသံ သြက္အစာံသဿတ္မန္အလုံဂကူမန္

တုိင္ထဝ္
ဖဝ္ရဂုိန္ ၈မံက္၊ ၁၃၇၂။မာတ္ခ်္၊ ၁၂၊ ၂၀၁၁။

နာဲထဝါတ္ေဘာင္ မႏၵ ယဿဳမန္ေဇတ္တ္ မဟိမု နာဲဂံင္သၠာ အယုက္ ၃၅သှာံ မဒွ္ေတှာဝ္ေဝါင္သမႏၵ မဒွ္သဿတ္မန္ဍဳင္ေသံ မလုက္စုက္ကုႝဝင္နန္ဍဳင္ေသံဂွ္ နဒဒွ္ညးစှးဍဳင္ေသံမြဲ ကၜဳင္စိုပ္ကဿိန္ဍဳင္အေမရိကာန္တုဲ ဌာနအလုႝအသ႘မေဆင္စပ္တံ ေကတ္အ႐ုီအဗင္ကုႝေဗာ္သြးေကာန္ဂကူမန္ မတဵပႜဲဝွတ္ဝိင္ဂမၜဳိင္တုဲ ပႜဲစဿတ္တၛဲဂိတုမာတ္မသုန္ဂွ္ ပု႙မန္တံ ေကၜာန္သၸသ ဘင္ကှာ ဒုင္တၜဳင္ညးေတံတုဲ ေကာန္ဂကူမန္တံ သုီမအိုဟ္တဿဳိဟ္ဂၜမ္စိုတ္ တိုန္စိုပ္ျဂဳျဂဳျဂဳီျဂဳီအိုတ္ရ။

နာဲမန္ဒ ကၜဳင္စိုပ္အေမရိကာန္ နဒဒွ္ညးစှးဍဳင္ေသံဂွ္ သတုပ္ကုႝညးစှးဍဳင္မန္ကုီမာန္ရ။ ဇကုဇကုညးေတံေလဝ္ ဂြံဆုႝကုႝဂကူမန္ ပႜဲအေမရိကာန္တံဂွ္ရ ဒွ္တရဵေတဿင္ေရာင္ဂွ္ ဟုီသြဟ္ရ။

ၐိုန္ရအလုႝအသ႘ အေမရိကာန္ ခါန္ကှက္ကုႝလဝ္မှိဟ္ကၜာဲေစၜာံဘာသာေသံ ေအန္ဂလိက္ မြဲတၜကုီေလဝ္ ဆဂး ဟိုတ္နဴညး ေတံ ဟုီအေရဝ္မန္ နကုႝ အခိုက္ဍဳင္မန္ မဟြံေသင္ကုႝဍဳင္ေသံ ခိုဟ္ဟ္မာန္ဂွ္တုဲ ေကာန္ဂကူမန္ မပဒတဵပႜဲကဿိန္ဍဳင္အေမရိ ကာန္တံ ကတုႝဒွ္အမ္သဝ္ ေလာန္သန္ရ။ သဿတ္ျဗဵမေကတ္တာလ်ဳိင္ကၜာဲေစၜာံဘာသာဂွ္ ဟြံဒးကၜာဲဘာသာမြဲသာ္ရ။

“အဲမံင္ပႜဲကြာန္ကအ္သိုက္ၐါသှာံ ဆဂး ေယ်ဝ္ (ဗၜာဲသဿိင္) ေၾကဝ္ဏာ မိက္ဂြံစဿ႘တ္အဲ ဒဿာနဴရဲကြာန္တံ ေကာ္မံင္အဲ “မန္ေသံ” ဂွ္တဲု ေဖက္ဒွ္အခက္အခုဲကုႝတၜသၛိ အဲမမံင္ဂွ္တုဲ အဲဒးအာေအာပ္တိက္ပႜဲသုသာန္ ပိတၛဲ၊ တုဲ ပလက်ာ္တုဲ ဂြံကေလင္စဵစိုပ္ဍဳင္ ေသံရ” ဂလာန္ဝြံ နာဲမန္ဒ ေကာ္ နာဲဂံင္သၠာ ဟုီရ။ ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿ အခိင္ဂွ္ ခ႐ိုင္သဓုီဂွ္ ခုတ္ကုႝလဝ္ယဿဳညးေတံ နာဲဂံင္သၠာဂွ္ နကုႝယဿဳေကာန္ ပှာန္မန္ဂ္ွ ညးေတံဂြံကေလင္စဵစိုပ္ဍဳင္ေသံပၜန္ရ။

ပႜဲကုႝညးေတံ အာစိုပ္ဍဳင္မန္ သြက္ဂြံလၛတ္လိက္မန္ ေကုာံ အကာဲအရာေကာန္ဂကူမန္ဂွ္ မိမယာဲတညးေတံ ဟြံမိက္ကုႝအာတုဲ ညးေတံကပွ္ယာတ္စိုက္ နကုႝအ႐ုီအဗင္သကံရဲညးေတံ နာဲေဗာ္ (လဿဳဟ္မှဳံပႜဲရးအိုဝ္ဟာဲအိုဝ္၊ ဍဳင္အေမရိကာန္)ဂွ္ ကၜတ္တိတ္ နဴသၛိ အခိင္သၢါဗံၲရ။

ညးေတံကေလင္စဵစိုပ္ဍဳင္ေသံတုဲ ေကာန္ဝုတ္ဨကရာတ္ေသံ မန္ပု႙ေကာ္ဒဿံင္ ၾသိဒုင္ဂွ္ သဿာန္ညးေတံ စပ္ကုႝတရဵညးေတံ ဍဳင္မန္ေတဿင္င္ဂွ္တုဲ ညးေတံဟုီဂွ္ ေတဿင္တှဟ္သအာင္ဟဿဲ၊ ဆဂး တိဍဳင္မန္ ညးေတံေကတ္နင္တုဲ သၸေ႐ွ္ေသွ္ရဵဂဵတဵေရာင္ဂွ္ ညးဟုီေသာင္ထၞးကုႝ ရာဇာကုမၼာရ႘ဂွ္ရ။

“အဲေကတ္နင္တိကြာန္ကအ္သိုက္တုဲ အဲဂိုင္စြံပတန္သၸေ႐ွ္ေသွ္ရဵဂဵရ၊ နာဲျဗဵသိရိဒုင္ ရာဇကုမၼာရ႘ဍဳင္ေသံ တီေကတ္ဒဒွ္ဂွ္တုဲ ညးအာတ္ေကတ္အဲကဝက္တုဲ ညးစုတ္လဝ္ပႜဲခႜအ္ထဝ္ (သၜိဳင္ထဝ္) တုဲ စြံပတန္သြေ႐ွ္ေသွ္ရဵဂဵရ” ဂလာန္သာ္ဝြံ နာဲမန္ဒ ဟုီေသာင္ကလးရ။

“အဲေကတ္နင္တိကြာန္ကအ္သိုက္ဂွ္ ရဲကြာန္ကအ္သိုက္တံ ဟုီ၊ “ေသံပရအ္” ေရာင္ဂွ္ေလဝ္ ညးေတံဟုီသုီမအီျဂဳိင္ရ၊ ဒဒွ္ ရစြံငၛဳဟ္မးဟြံတုပ္ညးသၠံဂွ္ ညးေတံစ႘ပ်းကုႝရ၊
ဟိုတ္နဴနာဲမန္ဒ ဟုီဂလာန္စပ္ကုႝဂြံစဵမံင္ဍဳင္မန္ ပြဳိင္ၐါသှာံ ဗြဲမမှဳံကုႝအခက္အခုဲမေဇှာ္ဂွ္တုဲ ေကာန္ဂကူမန္ မတိုန္စိုပ္ သဘင္ကှာတံ ဍာ္ရမတ္ျပဟ္ လ႐ုိအ္ခအိက္အိုတ္ရ။ ဂလိုင္ဝြံ ဂံင္သၠာ၊ ဂလိုင္ဝြံ ဒုင္ဂိုင္ေကတ္ျဇဳိဟ္နက္၊ ဂလိုင္ဝြံ သႜဳိက္ ဆာန္တိဍာ္ဍဳင္မန္ေရာင္ဂးတုဲ လ႐ုိအ္ယာံအိုတ္ရ။

နာဲမန္ခ်ဳႝ ဟုိတ္နဴလ႐ိုအ္ခအိက္ဂွ္တုဲ ဟုီပတိတ္ရမ်ာင္ဟြံတိတ္ စပ္ကုႝနာဲမႏၵ ဒုင္ဒဒိုက္ ဒုင္ဂိုင္ေကတ္ဂွ္ရ။ နာဲမန္ခ်ဳႝဂွ္ ဟိုတ္နဴ ဒွ္ဒဿံင္ဇာတိကြာန္ေၾကဝ္ဏာပၜန္ မမှံဳဗဒဲါကြာန္ကအ္သိုက္ဂွ္တုဲ ဒးဒုင္စသိုင္ေဇှာ္ရ။

မိှဟ္ျဗဵ ေကုာံ မှိဟ္ၾတံဳတံလၛဳႝ ေကၜက္မတ္ ပပှဇိုတ္မတ္တုဲ ကၜတ္လ႐ုိအ္ဒဿံင္ေလဝ္ ဂြံဆုႝေကတ္ ဗြဲမဂၜဳိင္အိုတ္ကုီရ။
နာဲထဝါတ္ေဘာင္ မႏၵ ပေကာံပေကဝ္ကၜဳင္ကေပါတ္ေၾတံၾတဟ္မမှဳံကုႝငၛဳဟ္မး သြက္ဂြံဒွ္က်ာ္ၾသ႘အာဲတဿာဲေကာန္ဂကူမန္တံ ဂွ္တုဲ လဿဳဟ္ဝြံ တိုက္ထၞးပ်းပႜဲသၛိညးဂွ္ မှိဟ္ဂမၜဳိင္တီကၜဳင္ဂၜဳိင္ရ၊ ကေပါတ္ညးပေကာံပေကဝ္လဝ္တံဂွ္ ဒွ္ကၜဳင္ကေပါတ္ မှံဳကုႝ အနဂၣရတ္ ပတန္ငၛဳဟ္မးဟြံမာန္အိုတ္ရ၊ ဓဝ္ဒုင္ဂိုင္ေကတ္ညးဂွ္ ကေလင္ထၞလဘာ္ကုႝဘဝညး ဂြံအာစိုပ္ေကှာတ္အ ေထာတ္မြဲရ။

က်ာံေၾတံ မဒွ္ကြိင္ကြဳိက္ အယုက္လံလကာဖာဂွ္ ညးေတံရာန္နင္နဴဍဳင္ဗဿာ နကုႝငၛဳဟ္ၾတဵကိုတ္၊ ဆဂး လဿဳဟ္ဝြံ ညးဂမၜဳိင္ အာတ္ရာန္မံင္ညးေတံ နကုႝငၛဳဟ္မးၾသန္ေသံ ထပွ္ျပေကာတိကိုတ္ ( ၇၀ ကိုတ္)၊ ဆဂး ညးေတံဟြံသြံရ။ က်ာံဝြံ ေကာန္ဝုတ္ ဨကရာတ္ေသံဂွ္ေလဝ္ ဒးစိုတ္တဵဗြဲမေလာန္ေရာင္ဂွ္ေလဝ္ ညးေတံဟုီထၞးရ။

ေဗာ္သြးေကာန္ဂကူမန္ ေကာ္ ေဗာ္အာမ္အာသ႘၊ ပႜဲဂွ္ ဂေကာံသဿတ္ကုီ ဂေကာံမှိဟ္ျဗဵကုီ မတှီလုပ္လဿိဟ္တံဂွ္ ပႜဲတၛဲသၛိသဝ္ဂွ္ ဆုႝဂဗသ႘ကၜ႘ကုီ သုီဒုင္တၜဳင္ညးေတံ နကုႝကြိင္ကြဳိက္ေယန္သှာင္မန္ကုီရ။ ပႜဲတၛဲအဒိုတ္ဂွ္ေလဝ္ ေကာန္ဂကူမန္တံ ေကာ္ဘိက္ ဗစဖ်ဳင္ဒုင္တၜဳင္အိုတ္ကုီရ။

ေကာန္ဂကူမန္တံ ခါဒေယွ္ဒြက္ေကာန္ဂကူမန္ သြက္ဂြံေ႐ွ္ေသွ္အလာံဂွ္ နကုႝညးေတံ နာဲဂံင္သၠာဂွ္ေလဝ္ ဒေယွ္ဒးဒဿံင္ကုီရ။
ပႜဲသဘင္ကှာဂ္ွ ၐိုန္ရညးေတံ ဒွ္ညးစှးဍဳင္ေသံကုီေလဝ္ နကုႝဂၜိက္မန္ တိုန္စိုပ္သဘင္ကှာဂွ္ရ။ အကာဲအရာဝြံ သြက္ညး ကၜာဲဘာသာညးေတံ မိသုႏၵရ႘ ေဒေဗတ္သာန္ဂွ္ ကတုႝဒွ္ခက္ခုဲရ၊ ဟိုတ္ေဍံဂွ္ ကယ်ဳိင္ေသံေလဝ္ ညးေတံဟြံက်ဳိင္၊ အေရဝ္ေသံေလဝ္ညးေတံဟြံဟုီဂွ္တုဲ သြက္နာဲျဗဵသုႏၵရ႘ဂွ္ ဂြံခ်ဴစဿတ္သမၲီမဲြမြဲသာ္ဂွ္ ခက္ခုဲဒဿံင္ရ။

ေကာန္ဂကူမန္ မစိုပ္ကဿိန္ဍဳင္အေမရိကာန္ မကၜဳင္နဴဍဳင္ေသံ မဒွ္ဍဳင္ဒုတိယတံ ဗြဲမဂၜဳိင္ တီဒဿံင္နာဲဂံင္သၠာရ။ နာဲဂံင္သၠာဂွ္ ဒွ္သဿတ္မန္ဍဳင္ေသံ မႏွဵရဵပံင္ေတာဲကုႝ ေကာန္ဂကူမန္ နဴဍဳင္မန္တုဲ ခ်႘ဒရာင္ဒဿံင္ပေရင္ေကင္ကာဂကူမန္ ေဇှာ္ေဇှာ္ကုီရ။
ေကာန္ဂကူမန္ မစိုပ္ဍဳင္အေမရိကာန္တံဂွ္ အခိင္ကာလညးတံခ်႘ဒရာင္ဒဿံင္ပႜဲဍဳင္ေသံေတံဂွ္ရ ေကတ္မံင္အ႐ုီအဗင္နာဲဂံင္သၠာ၊ ဥပမာ ဂြံတိတ္ထၞးဆႏၵပႜဲဂတမုက္႐ုင္ကလုတ္ဗဿာ နဴဗဒိုပ္ညးဒဵပှာန္ ေကာ္ မန႘ဠ႘ဂွ္ ညးေတံ ဟိုတ္နဴဒွ္မံင္ေကာန္ဍဳင္ေသံဂွ္တုဲ ဗက္လိင္ကြ႘စက္ဂြံဒဿံင္ရ။

အတိုင္နာဲဗညာထဝ္ဝင္ မဒွ္ဥကၠဌ ေဗာ္အာမ္အာသ႘ အလုံရးအေမရိကာန္ ဟုီထၞးဂွ္မၢး နာဲဂံင္သကာဝြံ စိုတ္သဝ္ေလာန္သန္၊ ဒုင္ဒဒိုက္ကေရာံေကာန္ဂကူမန္တံ ဂၜဳိင္ေလာန္သန္ရ။ အခိင္ပု႙ ပေလဝ္ပေလတ္ သြက္ဒုင္တၜဳင္ညးေတံဂွ္ ဇကုညးေတံ ဗိုင္ပေလဝ္ပေလတ္ခုင္ဂမၜဳိင္ကုီဂွ္ ဂြံဆုႝေကတ္ရ။ နာဲမန္ဒဝြံ ဒးစိုတ္ကုႝဇဗၜဳသြတ္ေလာန္၊ ဣဝြံဂွ္ ဒွ္အခိုက္ကှာမန္ေရာင္ဂွ္ေလဝ္ ညးေတံ ဟုီရ။

နာဲဂံင္သၠာ ဝံသမႏၵဂွ္ ညးေတံ သၸအဓိက႐ုဲစွ္ပေရင္ေယန္သှာင္မန္တုဲ ထိင္ဒက္ဒဿံင္ဂွ္ ပႜဲအလုံဍဳင္ေသံမြဲဂွ္ ျပာကတ္ဒဿံင္ရ။ အေစာံပေရင္ခ်႘ဒရာင္ညးေတံဂွ္တုဲ ညးေတံကလိဂြံအေခါင္ ကၜဳင္စုိပ္ကဿိန္ဍဳင္အေမရိကာန္ဝြံရ။ ေကာန္ဂကူမန္ ပႜဲအေမရိ ကာန္တံ ဂလိုင္ဝြံ သၸေ႐ွ္ေသွ္ရဵဂဵညးေတံေရာင္ဂွ္ေလဝ္ ညးေတံ ဟြံကူခ်ပ္္ဗစာလဝ္ရ၊ ဟိုတ္နဴေကၜာန္ပေရင္ဂကူတုဲ ဂြံစိုပ္အ ေမရိကာန္ကုီ ဂြံဆုႝကုႝဂကူမန္ ပႜဲအေမရိကာန္ကုီ၊ ယဝ္ဟြံေကၜာန္ပေရင္ဂကူမၢး ဒးေကၜာန္ကေမၜာန္ျဇဳိင္င္ေရာင္ဂွ္ေလဝ္ ညးေတံဟုီထၞး ပႜဲသဘင္ကှာရ။

ဟိုတ္နဴဒွ္ေတှာဝ္ဒေတာဝ္ဂကူမန္ နဴကြာန္ၐင္ကဍ႘ မဒွ္ကြာန္မန္ေဇတ္တ္ ပႜဲဍဳင္ေသံဂွ္တုဲ စိုတ္ဓါတ္ဆာန္ဂကူ မမိက္ပံင္ေတာဲေကၜာန္ကုႝသဿတ္မန္ဍဳင္မန္တံဂၜဳိင္ဒဿံင္ရ၊ စိုတ္ဓါတ္ဆာန္ဍဳင္မန္ကုီ မမိက္တန္တဵပႜဲတိဍာ္ဍဳင္မန္ကုီဂၜဳိင္ဒဿံင္ရ၊ တိဍာ္ဍဳင္မန္ဇုဇညးေတံလဵထၞးလဝ္ကုႝညးေတံဂွ္ ညးေတံေသှံသှဵေလာန္သန္တုဲ တုပ္သဿဟ္ကုႝဇုဇဗဵလညးေတံရ။

ပေရင္သတၲိဗ်တၲိညးေတံ ဂြံအာစိုပ္ကြာန္ကအ္သိုက္ နဴမာဆံက္ပယ်ဳႝေသံဗဿာဂွ္ ကလိဂြံအထိုင္အသး နဴက်ာ္ေဇှာ္ ဘာဂွ္ရ။ ညးေတံလီလဝ္ ညးေတံရဲဇာတိကြာန္ကအ္သိုက္ဂွ္တုဲ ကာလစိုပ္ကအ္သိုက္ဂွ္ ဒဒွ္ရညးေတံရဲကြာန္ဂွ္ဟြံေသင္ဂွ္ ညးေတံဟုီလဵထၞးတပ္ပ္တုဲ နဴဂွ္ ညးေတံ ေပၛာံလုပ္အာဘာလက်ာ္ မဒွ္သၜဲေတၞာ္ညးေတံရ။ “က်ာ္ေဇှာ္ဟုီ မုျဂဳိဟ္ ဢဂြံေဇှာ္ဂလိုင္ဂွ္ေရာ” သာ္ဝြံက်ာ္ေဇှာ္ဂွ္ ဟုီကုႝညးေတံတုဲ ကုႝညးေတံမံင္ပႜဲဗဒမ္ညး ေဖက္ညးတာလ်ဳိင္ အလုႝအသ႘ဗဿာ တံတီအာရ။ ၾကဵဝြံ ေဖက္အလုႝအသ႘ဗဿာတီအာဂွ္တုဲ စှးဒးကုႝမံင္ပႜဲသၛိဒကာဘာညးခိုဟ္ဟ္တံဂွ္ ညးကုႝမံင္ပႜဲသၛိဒကာ ဘာဒိုက္ဂတ္အိုတ္မြဲ ပႜဲကြာန္ဂွ္ရ။

အခိင္ညးေတံ မံင္ပႜဲကြာန္ကအ္သိုက္ဂွ္ ေဖက္မှိဟ္တံတီအာ ဒဒွ္မန္ဍဳင္ေသံဂွ္တုဲ ကုႝပမသရဲကြာန္မြဲတၜ မဒွ္သၛိဝါတ္အိုတ္မြဲ
ပႜဲကြာန္ဂွ္ရ၊ တၜသၛိဂွ္ သြက္ေကာန္ဂမၜဳိင္ ဗစခရံက္ကကုီေလဝ္ သြက္ညးေတံဂွ္ ဍဳန္ကုႝသြခိုဟ္ဟ္ ညံင္ရဵ ဖက္ကုႝဖ်ဳန္စာင္ ကဂမၜဳိင္ရ။ တၜသၛိဂွ္ ဟြံစပုင္ကေရာံညးေတံ မြဲေလွ္၊ သြက္ညးေတံမၢး ျပဳေျပင္လဝ္ခိုဟ္ဟ္ရ၊ စိုတ္ဓါတ္တၜသၛိ မဒွ္ဒကာဘာ က်ာ္ေဇှာ္ဂွ္ သကုႝညးေတံ စိုတ္ဓါတ္ဆာန္ဂကူဂြံျဇဳိဟ္နက္ဂၜဳိင္လၲဴဂၜဳိင္ရ။ စိုတ္ဓါတ္ဂွ္ရ ေရင္တၜဳင္နင္ညးေတံ ဂြံစိုပ္အေမရိ ကာန္ ဂြံကၜဳင္လၛတ္ပေရင္အခိုက္ကှာေကာန္ဍဳင္အေမရိကာန္တံရ။

“က်ာ္ေဇှာ္ဟုီကုႝအဲ ဢဲဒးစဇဗၜဳ ေဍံဂြံခယ်ဢ ေကာန္ဍဳင္ဗဿာ ခါဂွ္ေတွ္ ေဍံဟြံသဿာန္ဢမြဲမြဲသာ္ရ” ဂလာန္ဝြံ ဗုီက်ာ္ေဇှာ္ ေဒၜာံဗ ေတာန္လဝ္ညးေတံဂွ္ ညးေတံ ကေလင္ဟုီထၞးရ။ နာဲဂံင္သၠာဝြံ ၐိုန္ရစိုပ္အေမရိကာန္ကုီေလဝ္ စမံင္ဇဗၜဳဖိုဟ္ဂွ္ ဂြံဆုႝေကတ္ရ။
ညးေတံကလိဂြံအခိင္ပိတၛဲ သြက္ဂြံဆုႝဂဗကုႝေကာန္ဂကူမန္ဂွ္ ဒွ္အရာမဂပ္ဝ္အမ္သဝ္မြဲ သြက္ဂကူမန္၊ ညးေတံဂွ္ဒွ္ကဿဳဲအလုႝ အသ႘အေမရိကာန္၊ သြက္ဂြံလၛတ္ပေရင္ပညာ ေကုာံ ေယန္သှာင္ ပႜဲကဿိန္ဍဳင္အေမရိကာန္ရ။

ပေရင္ဆက္ေဆာံအၾကာ အလုႝအသ႘ၐါဍဳင္ဝြံ စဒက္ပတန္ကၜဳင္ နဴ၁၉၄၀ေတံဂွ္တုဲ ရန္တဿံေကာ္ဘိက္ဂ္ွ္ သြက္ရဲကႜဳိပ္သ ကိုပ္မံက္တိုန္တိဿတိဿ ပႜဲဍဳင္တံဂွ္တံဂွ္ နဴအလုံဂၜးတိတံ မဒွ္ရ။ ရန္တဿံေကာ္ဘိက္ဂွ္ သြက္ဂြံကၜဳိဟ္ခၜင္ေကတ္ ပေရင္အခိုက္ ကှာအၾကာၐါဍဳင္ နကုႝဘာသာေအန္ဂလိက္ mutual interest ရ။

အလုႝအသ႘အေမရိကာန္ သဿာန္ညးေတံသိဿက္ဂြံဆုႝကုႝဂေကာံလုႝပၜန္ႏြံေရာဂွ္ ညးေတံကူခ်ပ္ဂြံ ဂေကာံမန္ ပႜဲအေမရိကာန္၊ ဆဂး ႏံြမံင္ဒှာဲလုႝဟြံတီ။ ၾကဵဝြံညးမှဳံတာလ်ဳိင္တံဂွ္ ျပဳေျပင္စ႘ေရင္ကုႝဂွ္တုဲ ကလိဂြံအေခါင္ဆုႝဂဗကုႝဂကူမန္တံရ။

ပႜဲတရဵေဂတ္လန္ စိုပ္ကဿိန္ဍဳင္အေမရိကာန္ နဒဒွ္ညးစှးဍဳင္ေသံ အလုႝအသ႘ေသံဂွ္ တုပ္သဿဟ္ကုႝညးစှးဍဳင္မန္ အလုႝအ သ႘မန္ကုီ ေကာန္ဂကူမန္တံ သၸေ႐ွ္ေသွ္ရဵဂဵညး ဒုင္တၜဳင္ညးအိုတ္ရ။ ဂြံမိင္ဂလာန္ညးဟုီၾသဝါဒ နကုႝအေရဝ္မန္ဍက္က္ ဟြံ ဖက္ကုႝေသံပၜန္ စပ္ကုႝဒုင္ဂိသြက္ဂကူပၜန္ဂွ္တုဲ စိုတ္ဓါတ္ေကာန္ဂကူမန္ပု႙ သိဿက္သၸေ႐ွ္ေသွ္လတူနာဲဂံင္သကာဂွ္ ဂၜဳိင္တုိန္ကၜဳင္ ညံင္ဍာ္ဒ႘ရ။

နာဲမန္ဒ မဂြံယဿဳနာဲဂံင္သၠာဝြံ ကေလင္စဵစိုပ္ဍဳင္ေသံ နဴကအ္သိက္တုဲဂွ္ နဴဝင္နန္ေကာ္ညးပၜန္ရ။ ဟိုတ္နဴေကၜာန္ပေရင္ဂကူ ဒုင္ဂိသြက္ဂကူဂွ္တုဲ ဂြံအာစိုပ္ဒှာဲခိုဟ္ဟ္ ဟြံဒးေကၜာန္ကေမၜာန္ျဇိဳင္င္ သုီဂြံစိုပ္ဍဳင္အေမရိကာန္ေရာင္ဂွ္ ညးဟုီရ။ ေကၜာန္သြက္ဂကူဂွ္ က်ာ္ၾတဲတြံလဝ္ ဂြံစိုပ္ဍဳင္သြဝ္ကုီေရာင္ဂွ္ေလဝ္ ညးေတံဟုီရ။

နာဲမန္ဒဝြံ အလုႝအသ႘ေသံ ႐ုဲစွ္ နဴဗှတ္ပိေစွ္ာထပွ္တြဳႝရးတုဲ အဆံင္ဆံင္တုဲ ေသွ္ညးေတံမြဲတၜဓဝ္တုဲ ဂြံကၜဳင္စိုပ္ကတ္လၛတ္ ပြဳိင္ၐါေစွ္ာမြဲတၛဲ ပႜဲအေမရိကာန္ရ။ ရန္တဿံအလုႝအသ႘အေမရိကာန္ဂွ္ သြက္ကႜဳိပ္သကိုပ္မမံက္တိုန္တိဿတိဿ ပႜဲဍဳင္ဂၜးကဝ္တံ ဂြံကၜဳိဟ္ခၜင္ပေရင္ဍဳင္ညးတံတုဲ ဇဿာပ္ပ္သှာံ ညးတံေကာ္ဘိက္တဵ ပြဳိင္မြဲသှာံ ၄၅၀၀တၜေရာင္ဂွ္ နာဲျဗဵမကၜာဲဘာသာဂွ္ ဟုီဆက္မိတ္ရ။ ကႜဳိပ္သကိုပ္တဿိတဿိတံဂွ္ ေဂၛင္ဒဿံင္ပႜဲသြာင္နာနာ မပါလုပ္သုီပဲႜပေရင္မ႘ဒ႘ယ်ာေရာင္။ ၐိုတ္ညးသမၲီဒးဂွ္ သကိုပ္ဝန္ေဇှာ္ဍဳင္ေသံေၾတံ နာဲေဇ်ာန္လိတ္ပါဲေလဝ္ ပါလုပ္လဿိဟ္မြဲတၜကုီေရာင္။

အတိုင္နာဲမန္ဒ ေကင္လၛတ္တုဲ ဟုီေသာင္ကလးဂွ္မၢး “ေလွ္ကှာပႜဲဍဳင္ေသံကုႝအခိုက္ကှာဍဳင္မန္တုပ္ပ္ဂြံဆုႝ၊ ေျဂာဝ္ဍဳင္ ေသံပိတှဳင္ ဍဳင္ေတံေလဝ္ပိတှဳင္ကုီ”ေရာင္ဂွ္ ဟုီရ။

ကာလသဿာန္ညးေတံ စပ္ကုႝလညာတ္ညးေတံ ဒုင္ဂိုင္ေကတ္ညးေတံ ဟိုတ္ဂြံစဵမံင္ဍဳင္မန္ေတံ ပြဳိင္ၐါသှာံဂွ္၊ ညးေတံ ဟုီထၞးဂွ္ ေတှာဝ္ဒေတာဝ္ဇုဇညးေတံ နဴကြာန္ညးေတံ ထပ္ွတၜ ကေလင္စဵဍဳင္မန္တုဲ ပိတၜဂွ္ စုတိအာအၾကာဂၜံင္၊ ေသဿဟ္ပန္တၜဂွ္ ေလၛာတ္က်ာ္လၢဳင္တုဲ ကေလင္စဵစိုပ္ဍဳင္ေသံတုဲ နကုႝယဲဇြဟ္ ခ်ဳိတ္အာဖအိုတ္ရ။ လဇုညးေတံေလဝ္ ဗဿာတံ ပန္ဗာ္ဟြံခ်ဳိတ္တုဲ ခဲါကတိုင္တုဲ တိုပ္ဂစိုတ္ေကၜံကုီရ၊ နာဲဍာံေရာင္ မဒွ္အနာဲညးေတံဂွ္ တီေကတ္ဒဒွ္ဂွ္တုဲ အာေကတ္ဇုတ္ရ၊ နာဲဍာံေရာင္ဂွ္ေလဝ္ ေကင္ပလဝ္ေကာန္ပှာန္မန္ ေခတ္ေဗာ္ပၜတရဵေတံ ဗှတ္စွ္ၐါသှာံကုီေရာင္ဂွ္ ညးေတံဟုီထၞး ဝင္ေတှာဝ္ဒေတာဝ္ညးေတံ ဗုီခ်႘ဒ ရာင္ကၜဳင္ရ။ နာဲဍာံေရာင္ဂွ္ ဂၜာဲပြံင္ကုႝမန္ဍဳင္မန္တုဲ စပ္ကုႝပေရင္ဂကူပၜန္ဂွ္ ေကတ္ကၜဳင္တာလ်ဳိင္ဥကၠဌဂေကာံည႘သဿဟ္ဂကူမန္ ဂၜဳိင္ကုႝသှာံကုီရ။
နာဲဍာံေရာင္ေကၜာန္ပေရင္ေယန္သှာင္ ထိင္ဒက္မင္မြဲကေပါတ္ၾကိယာေၾတံတံဂွ္ ပႜဲကိုပ္ကၜာေတံဂွ္ ၾသန္အိုတ္ ဒးဒုင္ဗ်ိဂၜဳိင္ ဆဂး ဗြဲၾကဵဝြံ ပေရင္ဟုီဗ်ိဒန္တံဂွ္ ေအာန္ေစွ္အာရ၊ ဇကုမိညးေတံ ဟုီတာဒှာဟြံမိက္ကုႝေကၜာန္ပေရင္ဂွ္ေရာင္ဂွ္ေလဝ္ ညးေတံဟုီရ။

နဲကဲညးေတံစကာ ပႜဲအရာပေကာံကေပါတ္ေၾတံၾတဟ္တံဂွ္ ညးေတံ ေကာ္ဘိက္မိှဟ္ဗ်ဳဗ်ဳတံတုဲ ကုႝဟုီဂလာန္သ႘ကၜ႘ပႜဲ သၛိဂၜဳိင္တုဲ ဗဲြၾကဵဝြံ ကေပါတ္ေၾတံေၾတံတံဂွ္ ညးတံေကတ္နင္ကုႝဒါန္ကုညးေတံအိုတ္ရ။

“ဍဳင္ပု႙ဟဿဲဍာံ အခိုက္ကှာေယန္သှာင္ဘာသာ လိက္ပတ္ပု႙ႏြံ၊ အခိုက္ကှာေသံဂွ္ ဂြံနဴမန္ရ၊ ဨကရာတ္(ဂှန္)မြဲ (ဂွ္ေလဝ္မန္)၊ မိမဨကရာတ္ဂှန္မြဲဂွ္ေလဝ္ မန္၊ ပု႙စိုတ္ဒးမိပ္ေရာင္ ေတှာဝ္ဨကရာတ္ေသံ ဒွ္မန္” ဂလာန္ဝြံ ညးဟုီရ။ “လဿဳဟ္ဍဳင္ပု႙ဟဿဲ ဝင္ပု႙ႏံြ ပု႙ဒးလၛတ္” ေရာင္။

တုဲပၜန္“ပႜဲသှာံေလာင္ (သၜာတ္ေဇှာ္ဍဳင္ေသံ ) နိမန္လက်ာ္မန္ ဂြံေဖႜာတ္မၛဳႝ ဨကရာတ္ဂြံလာင္မုက္၊ တၛဲလၾကဵအိုတ္ ဂြံပတိုန္ဇြဂြံဂွ္ ဒးေလွ္အခိုိက္ကှာမန္” ေရာင္။ လိက္ဘာသာေသံဂွ္ ကၜဳင္နဴလိက္မန္ဂွ္တုဲ ပစၥဳပၸန္ဝြံ မလိက္ေသံ ဗှတ္၃၅၀၀မ ေကတ္စကာ လဝ္အေရဝ္မန္ေရာင္ဂွ္ေလဝ္ ညးေတံ ဟုီထံက္ထၞးရ။

“ပႜဲကြာန္ၐင္ကဍ႘ဂွ္ မဇပု႙ဍိက္ဖအိုတ္ဂွ္ မန္ေဇတ္တ္၊ လၸပၚပါဲ မန္ဍဳင္ေသံမန္ဍဳင္မန္ညိ သုီဖအိုတ္မန္မြဲစြံ ပု႙ဟုီအေရဝ္မန္ွဂွ္ ေသံတံဟုီ ပု႙ဗဿာ”ေရာင္ဂွ္ေလဝ္ ညးေတံ ဟုီပတိတ္ဗုီေကာန္ဂကူမန္ ပႜဲဍဳင္ေသံတံ ဟုီအေရဝ္ေသံဟြံကၜးတုဲ ဒးဒုင္ဟုီပေတာံ နဒဒွ္ဗဿာရ။ ယင္ဝြံဂွ္ ေခတ္ဏံ ေကာ္ခဵစ ဝါဒမဟာဂကူ ပၚပဲါဂကူရ။

စိုပ္ဍဳင္အေမရိကာန္ဏံ မုေတဿင္တဿဟ္မြဲမြဲ ဂြံဆုႝကုီေရာ အဲသဿာန္ညးေတံဂွ္ “ဂြံဆုႝကုႝမန္ဏံဂွ္ရ” ဂလာန္ဝြံ ဗုီညးေတံ ဂြံဆုႝကုႝဂကူမန္တံတုဲ ဗုီဂကူမန္တံ သၸစဿတ္သမၲီဒုင္တၜဳင္ညးေတံဂွ္ ညးေတံဟုီပတိတ္နဴဂၜမ္ၾသဳိဟ္ရ။

ပႜဲတၛဲအဒိုတ္ဂွ္ နာဲမန္ဒ ကလိဂြံအေခါင္သ႘ကၜ႘တက္က်ာကုႝ ကႜဳိပ္သကိုပ္ေဗာ္သြးေကာန္ဂကူမန္ မေကတ္ဒဿံင္တာလ်ဳိင္ဂေကာံ ဂမၜဳိင္ ပဲႜတြဳႝရးတှဟ္ဟ္ဂမၜဳိင္ကုီရ။
ေကာန္ဂကူမန္ နဴတြဳႝရးအိုဝ္ဟာဲအိုဝ္တံေလဝ္ ကၜဳင္စိုပ္ဆုႝဂဗကုႝညးေတံ ပႜဲဘာမန္ကုီရ။

သဿတ္မန္တံ ညံင္စိုတ္ဓါတ္ဆာန္ဂကူဂြံႏံြဂၜဳိင္ဂွ္ ညးေတံဟုီဗတိုက္ဖေအာဝ္ ပႜဲသဘင္ကှာဂွ္ကုီရ။ ဂတဏံ သြက္ပေရင္ဂကူဂွ္ ႏံြတာလ်ဳိင္သဿတ္တံဂွ္ရတုဲ “ပု႙သဿတ္တံဂွ္ မှိဟ္ေဇှာ္ေဇှာ္တံ ပတိတ္ကုႝလဝ္တမ္တုဲရ ဂတဏံ ပရဲဂြံတိတ္ဂွ္ ပု႙ဒးဆက္ ေကၜာန္အာရ” ။ အဓိပဲါညးေတံမိက္ဂြံသၢးဂွ္တုန္ သဿတ္တံဂွ္ ဒွ္ကၜဳင္ဂကူမန္ နဴမိမဂကူမန္တုဲေရာင္၊ ဣဝြံဂွ္ ေကာ္ခဵစတမ္၊ ယဝ္ဆက္ေကၜာန္အာပေရင္ဂကူမန္မၢး ကလိဂြံပရဲေရာင္။

မန္ဍဳင္ေသံ ယဝ္အာစိုပ္ဍဳင္ညးတံေၾတံဟံသာဝတ႘မၢး ညးတံေကတ္ဖ်ဵနင္တိတုဲ စြံပႜဲဒှာဲပရဲတုဲ သၸေ႐ွ္ေသွ္ရဵဂဵပူဇဵအိုတ္ရ၊ မူဟိုတ္ေရာမၢး မိမဇုဇညးတံေၾတံတံ ဒဿာနဴေဒၜာံေဗၲာန္လဝ္သာ္ဝြံေရာင္၊ အယာံမာတ္ခ႐ွ္တံသဿး စိုပ္ဍဳင္ေဗၢါဟံသာဝတ႘တုဲ ေကတ္ဖ်ဵနင္ဟြံေသင္ ဇကုခမ႘သင္ မှဳံပိုန္ဂၨံဘာမန္ဍဳင္ေသံတံေလဝ္ ေဒၢတ္တဵျပဝသာ္ဝြံကုီရ။ ပႜဲဂွ္ က်ာ္ေဇှာ္ဘာ ဝါတ္နံင္ ေျပာင္၊ ရးပဓုံဌာန႘ေလဝ္ ပါလုပ္မြဲဇကုကုီရ၊ သှာံဂွ္ ပႜဲအၾကာ၁၉၉၅မဒွ္ရ။ အခိင္ကာလဝြံ ညးတံ အာစိုပ္ဍဳင္မန္ (ဗဿာ)တုဲ ကုႝဒါန္သၸလလးကထိုန္ရ၊ က်ာ္ေဇှာ္လၛဳႝတံ တိုင္ဇုလဗဵလညးတံ ဟုီလဵထၞးကၜဳင္လဝ္ဂွ္ ညးတံသုီအာစိုပ္ကြာန္ညးတံေၾတံၾတဟ္ မမှဳံပႜဲဍဳင္မန္ကုီရ။ ညးတံဂြံနင္တိတံဂွ္တုဲ ညးတံပၚပရအ္ကုႝဒကာဘာညးတံ သၸေ႐ွ္ေသွ္ရဵဂဵအိုတ္ကုီရ။

မန္ဍဳင္ေသံလၛဳႝ နကုႝလိက္သက္သ႘သာဓကေၾတံၾတဟ္ညးတံ တိုင္ဇုဇဗဵလညးတံမဟုီလဵခ်ဴထၞးလဝ္ အခိင္ကာလ ျဂိပ္ဒဵ ပှာန္ေတံဂွ္ ကေလင္စဵစိုပ္ဍဳင္မန္တုဲ ခါဲၐံက္ေကတ္ဏာ ထဝ္မိှက္ဗိုတ္ဗၜဲတံေလဝ္ ႏြံအိုတ္ပၜန္ရ၊ ရဲကြာန္ကအ္သိုက္တံ လၛဳႝေလဝ္ ေထင္ခယ်ဂး နာဲဂံင္သၠာ စဵကၜဳင္ဍဳင္မန္ ခဲါၐံက္ထဝ္ကုီရ။

ဟိုတ္နဴဒးပဲါဘဲပှာန္ ဘဲဂစိုတ္သိဿင္ဗဿာအံင္ေဇယ်ဂွ္တုဲ ညးတံဒးတတ္ပယ်ဳႝဍဳင္မန္ကုႝေသံ နကုႝတရဵတိုက္ဂွ္တုဲ ယိုက္ေကတ္ ဏာကေပါတ္အနဂၣတံဂွ္ဟြံမာန္ဂွ္တုဲ ညးတံေကၜာန္လဝ္ပေဟဠိတုဲ တိုပ္ေဒပ္လဝ္ပိုန္ျဂပ္ညးတံ မြဲမြဲဒှာဲ ေကၜာန္လဝ္ဒှာဲစဿတ္ သမၲီမြဲမြဲသာ္တုဲ ခ်ဴစြံလဝ္နကုႝဂလာန္ဂဒိုဟ္ရ။ အဆက္ေဆန္ညးတံေခတ္လဿဳဟ္ဝြံ ကၜတ္ကၜဳင္ခဲါၐံက္ေကတ္အိုတ္ရ။

ရံင္ကုႝသက္သ႘သာဓကသာ္ဝြံတုဲမၢး မန္ဍဳင္ေသံေခတ္ကၜာေတံဂွ္ ဒဒွ္ရဒဵတိတ္ကၜဳင္နဴဍဳင္မန္လဿဳဟ္ဝြံေရာင္ဂွ္ ျပာကတ္တဵရ။
မန္ဍဳင္ေသံ ညံင္ရဵမန္ဍဳင္မန္ကုီ ဂပ္ဝ္ဒးေကၜာန္တၛဲဟံသာဝတ႘လုီေရာင္ဂွ္ နာဲပါန္ထဝ္ မဒွ္ညးမကုႝကသပ္ ေဗာ္ကေလင္ ဒက္ပတန္ဍဳင္မန္ ေဒသဝွတ္ဝိင္ဂွ္ ဟုီဗတိုက္ဖေအာဝ္ရ။

“မိက္ကုႝမန္ဍဳင္ေသံခ်႘ဒရာင္တၛဲဟံသာဝတ႘လုီကုီ၊ ခ်႘ဒရာင္ဒဿံင္သြာင္နာနာဍဳိက္ေပင္မံင္ရ ဆဂး မိက္ဂြံကုႝထၞးဆႏၵပႜဲ႐ုင္ ကလုတ္ဗဿာ၊ ဗုီညးတံ ဒးဒုင္စသိုင္” ဂလာန္ဝြံ အစာပါန္ထဝ္ ဟုီကုႝကသပ္ရ။

ဂလာန္နာဲပါန္ထဝ္ဟုီဗတိုက္ဖေအာဝ္ဝြံ မိက္ဂြံစ႘ပ်းကုႝပဿိက္ဆႏၵေကာန္မန္ဍဳင္ေသံ မဒွ္လှီဍဳင္ဟံသာဝတ႘ရ၊ ဂလိုင္ဝြံေကာန္ ဂကူမန္ မဒဵစိုပ္ဍဳင္ေသံတံ ဒွ္မံင္လှီကုႝဍဳင္မိတိမညးတံေၾတံမၢး ညးတံဂပ္ဝ္ဒးေကၜာန္ဗဒွ္သဘင္ကှာ တၛဲဟံသာဝတ႘လုီ မတုပ္သဿဟ္ကုႝဂကူမန္ မစိုပ္မံင္အလုံလိုက္ကုီေရာင္ မမိက္သၢးရ။ နာဲဂံင္သၠာေလဝ္ ဓညိက္ကႜဳိပ္ ဒုင္ယြံကုီရ။ ညးၐါဝြံေလဝ္ တီဍဳက္ေကဝ္ဒဿံင္ညးသၠံအခိင္ႏံြဍဳင္ေသံေတံကုီရ။